Betuttelen en verkleinwoordjes

Dag beste bloglezers!

Op deze zonnige dag heb ik een nieuw verhaal voor jullie.

"Mariaken eet u bokes op alstublieft.
Aah jefken, ga je in u bedje kruipen?
..."

Herken je deze manier van spreken? Ik alleszins wel. We hebben de gewoonte om mensen met dementie of een beperking betuttelend aan te spreken. We gebruiken verkleinwoorden, spreken soms op een kinderachtige toon, ...
Toch zijn er mensen die dit niet willen. Het zijn mensen die al een heel leven achter de rug hebben.
Ze hebben levenservaring en horen bij de groep van senioren. Sommige van deze senioren hebben dementie, maar is dit een reden om ze ineens aan te spreken alsof ze een kind zijn? Moeten we personen met dementie aanspreken met medelijden? Het antwoord is neen. Personen met dementie, alsook personen met een beperking, zijn gewone mensen, met een gewoon leven, die als gewone mensen willen behandeld worden. Ik betrap mezelf ook soms dat ik een verkleinwoord gebruik. Op zich is hier niets mis mee, maar toch probeer ik er elke dag op te letten dat ik geen, of een beperkt aantal, verkleinwoorden gebruik bij mijn bewoners.
Wanneer de bewoner al jaren wordt aangesproken als bijvoorbeeld: Jefken, is hier niets mis mee. Het wordt pas een probleem wanneer een fiere, pronte vrouw die Jeanne heet, ineens Jeanneken wordt die haar boterhammetjes moet opeten. De fierheid van de bewoner wordt zo teniet gedaan. Ook heeft de familie het hier soms moeilijk mee, maar durven ze het niet te zeggen. Door het betuttelen krijgt de familie nog meer het gevoel dat ze hun familielid aan het verliezen zijn. Dit kan niet de bedoeling zijn.

Zo ken ik een persoon met een fysieke beperking. Hij heeft een spierziekte, kan moeilijk spreken en maakt onwillekeurige bewegingen. De mensen betuttelen hem en spreken hem aan net alsof hij een klein kind is, zei hij me eens. Toch heeft deze persoon een universitair diploma behaald. Hij kan hier moeilijk mee overweg, omdat hij denkt dat mensen hem aanzien als iemand met beperkte verstandelijke vermogens. Dit is een perfect voorbeeld om verder te kijken dan je neus lang is en niet te snel beginnen te betuttelen of verkleinwoorden te gebruiken.
De kwaliteit van leven van de bewoner wordt geraakt op het emotioneel welbevinden, namelijk het zelfbeeld van de bewoner. Ook de sociale inclusie en de status van de bewoner
kan hier in vraag gesteld worden. Bij al mijn verhalen die ik al schreef, heeft kwaliteit van leven de belangrijkste rol.
Denk daarom bij je communicatie met je bewoner steeds na over de manier waarop je iets zegt. Ken je bewoner en informeer je over zijn/haar leven. De hetero-anamnese (De voorgeschiedenis van de bewoner) is hier van cruciaal belang om op een juiste manier om te gaan met de desbetreffende persoon. Levensverhaalmappen kunnen ook een ondersteuning zijn.

Een verkleinwoordje mag, maar wees zuinig en overdrijf zeker niet!

Groet'jes',
De Welzijnswerker